واحد آموزش در پیش‌دبستانی ، فعالیت است. فعالیت برخلاف درس ،كه به واحد تدریس در دبستان و بالاتر ، اطلاق می‌شود ، نیاز به آغاز ، ادامه و پایان رسمی ندارد. در حقیقت فعالیت‌ها به شكل باز اجرا شده ، به یك نتیجة قالبی نمی‌رسند. ولی ممكن است مدت‌ها بعد بار دیگر آغاز شوند. این فعالیت‌ها به طور كامل در اختیار معلم نیست بلكه او طرح آنها را ریخته ، مواد آن را در اختیار كودكان قرار داده ، برای آن مدت زمانی را تعیین می‌كند و حتی جهت آن را مشخص می‌كند ، اما اجرای بازی و تعیین محتوای آن و تحلیل نهایی بر عهدة كودكان است.
هر فعالیت یك واحد شمرده می‌شود. اغلب هر فعالیت ، از مجموعه فعالیت‌های مرتبط تشكیل می‌گردد. كودك در یك روز مدرسه ، به ساختمان‌سازی با مكعب ، موزیك و نقل قصه كه همه به یك موضوع واحد مربوط می‌شوند ، سرگرم است ، و از روزی تا روز دیگر با چند كار پیاپی سرو كار دارد كه فعالیت هر روز شكل تكامل یافتة كار روز قبل است. مجموعة این فعالیت‌ها و برنامه‌ها باید طوری طراحی شوند تا ، مفاهیم و اندیشه‌های پایه به طور متناوب تكرار شوند ، به این هدف كه این مفاهیم كه ارزش اساسی و بنیادی در تشكیل مفاهیم بعدی دارند ، تحكیم و تعمیق گردند.
روش واحد شامل یك رشته فعالیت است كه در اطراف یك دسته مفاهیم كلی دور می‌زند و به منظور رسیدن به یك هدف كلی در نظر گرفته می‌شود. تمام مطالب ، در قالب یك مسأله و مشكل طرح می‌شود و اطلاعات و مهارت‌های گوناگون از ابعاد مختلف برای حل آن گردآوری می‌شوند و هدف تمام آنها مركزی است كه مسأله از آن ناشی می‌شود. تمام موارد در مجموع برنامة واحدی را تشكیل می‌دهند. به عبارت دیگر روش واحد در نتیجة تمركز توجه و فعالیت روی یك سلسله مسائل پیوسته و استفاده از ارتباط آنها با مسائل دیگر (بدون تفكیك تضعی و رسمی رشته‌ای) به وجود می‌آید.
این توجه گاهی به موضوع مورد مطالعه است كه آن را واحد موضوع می‌نامند. مانند زندگی در دوران صفویه{یامعرفی علائم راهنمایی نصب شده درخیابان ها وآشنایی با انواع گل‌ها و فواید آن ها} كه ممكن است چند بخش از یك رشته یا چند رشته با هم تركیب شوند. از جمله : جنبه‌های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و …
چنانچه این توجه ، به رغبت‌ها و تجارب قبلی شاگرد و گسترش آن باشد ، آن را واحد تجربی می‌نامند. گاهی نیز توجه اصلی ، به فعالیت شاگرد و انگیزة درونی او و نتیجه‌گیری از فعالیت او معطوف است ، در این صورت آن را «واحد پروژه» می‌نامند.
هرواحد ویژگی هایی دارد كه آن رااز سایر مفاهیم وواژه ها متمایز می كند كه عبارتند از :
ویژگی‌های واحدها :
هر واحد باید :
- هدف یا اهداف مشخص ، مفید و مشابه با وضع زندگی واقعی كودك داشته باشد و استفاده از منابع و وسایل با زندگی واقعی تطبیق نماید.
- تمام فعالیت‌هایش مربوط به یك مسأله و موضوع باشد.
- سعی شود از تجارب مستقیم و عینی استفاده شود.
- آغاز و پایان مشخصی داشته باشد و در اجرا ، با توجه به شرایط و ا مكانات ، انعطاف‌پذیر باشد.
- جامعیت داشته باشدشاگرد را محور فعالیت قرار داده و فرصتهایی برای طراحی و فعالیت وی در نظر گیرد.
- وسیلة درك كامل و تسلط به موضوع و مسأله شود.
- به شاگردان فرصتهایی برای قضاوت ، انتخاب و سنجش بدهد.
- منتج به واحدهای دیگری شود كه به وسیلة آن بتوان پیوستگی برنامه را حفظ كرد.
مراحل اجرا و طراحی واحد :
امور لازم برای تهیه و طرح یك واحد آموزشی ، باید به طور منظم و به نحوی كه نمایندة یك فكر منطقی باشد ، به صورت چند مرحلة سلسله‌وار تنظیم شود. به طور كلی مراحل تهیه و طراحی یك واحد به صورت زیر است :
1- بررسی و تشخیص نیازها شامل:
-مشخص كردن هدف كلی
-تعیین عنوان كلی واحد
2- تشخیص و نوشتن اهداف رفتاری. (به منبع مربوط به روش‌ها و فنون تدریس مراجعه شود)
3 – انتخاب و سازمان دهی محتوا شامل:
-انتخاب عناوین و موضوعات
-انتخاب مفاهیم اساسی
-انتخاب منابع
-سازمان‌دهی محتوا
4- انتخاب و سازمان‌دهی تجارب یادگیری. (توضیحات تكمیلی در ادامه خواهد آمد.)
5- ارزشیابی واحد
6- اصلاح و تداوم واحد 2
انتخاب و سازمان‌دهی تجارب یادگیری :
اصولاً یادگیری ضمن تجاربی كه یادگیرنده بدست می‌آورد ، صورت میگیرد. به این معنی كه یادگیری از طریق واكنش‌هایی كه یادگیرنده نسبت به محیط ابراز می‌دارد ، انجام میگیرد. به این ترتیب می‌بینیم كه وسایل آموزش و پرورش همان تجارب تربیتی هستند كه یادگیرنده باید به آنها دست یابد. پس در تنظیم برنامه‌های تربیتی برای رسیدن به اهداف آموزشی با پرسش مربوط به اتخاذ تصمیم دربارة نوع تجارب تربیتی معینی كه باید فراهم گردد روبرو هستیم.{این كه برای رسیدن به هریك ازاهداف رفتاری ،كودكان ودانش آموزان بایدچه فعالیت بدنی یافكری راانجام دهند واین تجارب یادگیری چه سازمان وسلسله مراتبی داشته باشدوچگونه پشت سرهم چیده شود}. زیرا هم چنانكه گفتیم ، از طریق این تجارب ،یادگیری صورت خواهد گرفت و در نتیجه هدف‌های آموزشی تحقق خواهند یافت.3
{ از انواع تجارب یادگیری می‌توان از : پژوهش ، آزمایش و مشاهده ، كنفرانس ، بحث و گفتگو ، طراحی ، كار گروهی ، انجام یك فعالیت عملی ، ادارة جلسات ، خلاصه‌نویسی،بازی ،انجام حركات ریتمیك و... نام برد. در اصل پس از انتخاب اهداف رفتاری برخی از تجارب و فعالیت‌های یادگیری خودبخودمشخص می‌گردد كه به جهت ارتباط و تناسب هرچه بیشتر آنها با اهداف آموزشی كلی ، مرحله‌ای و رفتاری ، باید به اصولی توجه داشت كه در انتخاب و تنظیم (سازمان‌دهی) تجارب یا فعالیت‌های یادگیری ، ضروری می‌باشند. این اصول در بخش مربوط به سازمان‌دهی آمده است.}
درطراحی فعالیت هاوتجارب یادگیری بای محیطی محرك و برانگیزاننده برای كودكان تدارك شود كه در آن :
- فرصت هایی فراهم آید تا كودك با آزمایشها ، اشیاء و مكانهای متنوع روبرو شده ، كسب تجربه كند.
- فرصتهایی در نظر گرفت تا كودك با بزرگترها ، گروههای دیگر و همسالان خود مواجه شده و به تكامل معنی‌دار و غنی با آنها بپردازد.
- امنیت عاطفی و حمایتی وی تأمین شود. 4
حال به توصیف هریك ازروش های واحدكارمی پردازیم.
روش واحد موضوع :
در این روش موضوعات گوناگون به صورت یكپارچه مورد مطالعه قرار می‌گیرند. ارتباط بین موضوعات و رشته‌ها افقی است{ازموضوعات گوناگون ومرتبط باهم صحبت می شودودرنهایت به هدف محوری منتهی می شود. به عنوان مثال ازتمام انواع گیاهان بحث به میان می آیدتااجزای یك گیاه معرفی شود.}دراین روش طرح فعالیت به وسیلة معلم تنظیم و اداره می‌شود. (مثال قبلی)
ویژگی‌های واحد موضوع :
- تفكیك موضوعات و رشته‌ها تصنعی نیست و در مجموع به یك وحدت و كل ، پایان می‌یابند.
- هدف مطالعة موضوعات به هم پیوسته ، بدون تفكیك ساختگی، موضوعی یا رشته‌ای به منظور كمك به یادگیرنده در درك و فهم كلی است كه با یادگیری در دنیای واقعی ، مطابقت دارد.
- عامل اصلی در انگیزة فعالیت ، علاقه و لذت از آن است. عامل انگیزشی بیرونی چون پاداش و تنبیه كمتر مورد توجه است.
- انضباط درونی است و مسئولیت فردی و گروهی بیشتر مطرح است.
- ارزشیابی بیشتر بر محور تجارب شاگردان و طبقه‌بندی آنهاست.
- شاگرد محور فعالیت است
- یادگیری با ثبات‌تر و با طبیعت یادگیرنده سازگار است.
- ارتباط بین مدرسه و زندگی فراهم می‌گردد و یادگیری معنی‌دار می‌شود.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند