رشد اجتماعی کودک:

کودک در خلال بازی  به کشف محیط اطراف خود می پردازدو ازطریق بازی ها نخستین گام ها برای اجتماعی شدن را برمی دارد اما بازي به خودي خود کودک را اجتماعي بار نمي آورد بازي بايد درجمع صورت بگيرد به قول دانشمندي:بازيهاي دسته جمعي براي اطفال ازپنج سالگي يک نياز طبيعي وبسيارجالب است ومنافع فراواني دربردارد.بنابراين دربازيهاي اجتماعي است که شخصيت کودک شکل مي گيرددرخلال بازيهاي دسته جمعي است که تفاهم واحترام رعايت حقوق ديگران  شکست وپيروزي ورعايت نظم وقانون ودفاع ازحقوق خودومسؤليت پذيري وهمکاري وتشریک مساعی با گروه را می آموزد .ازين رو روند زندگي اودچار تحول مي گردد دانشمندي بنام «کاپلان » در موردتأثيربازي بررشداجتماعي کودک مي گويد :بسياري ازتعاملات فردي کودک پيش دبستاني درچارچوب بازي روي مي دهد ودر روابط کودک با والدين خواهران وبرادران وهم سالانش تأثير مي گذاردودر واقع تأثیر گذاری به دیگران وتأثیر پذیری از آنها را یاد می گیرد.(شجاعي 1385صفحه 18)12

بنابراين نقش وارزش بازي درروند اجتماعي شدن کودک  محرز است ليکن آنچه مهم به نظر مي رسداينست که چه پيش زمينه هاي بايدسنجيده شود تا کودک به راحتي بتواند وارد بازيهاي گروهي 

آيا كودك شما نابغه است؟

بسیاری از پدران و مادران پیشاپیش رویای پیشرفت کودک خردسال خود را در سر می‌پرورانند اما بیشتر کودکان فقط از نظر والدین خود نابغه هستند. با وجود این برخی کودکان واقعا بااستعداد هستند؛ آیا کودک شما نیز جزء این گروه است؟ دستورالعمل‌های محدودی هستند که نبوغ و استعداد کودکان را نشان می‌دهند که در ادامه به ۱۰ مورد از آنها اشاره می‌شود:

دامنه لغات پیشرفته: این‌که کودک زود به حرف بیاید به تنهایی نمی‌تواند نشانه نبوغ و استعداد او باشد، اما اگر او از لغات و جملات پیشرفته استفاده ‌کند، احتمالا به‌‌ همان باهوشی است که فکرش را می‌کنید. یک کودک ۲ ساله معمولی می‌تواند جمله‌ای مانند «یک سگ آنجاست» را به زبان بیاورد اما یک کودک نابغه این جمله را می‌گوید: «یک سگ قهوه‌ای در حیاط پشتی است و دارد گل‌ها را بو می‌کند.»

درک مفاهیم پیچیده: کودکان بسیار باهوش می‌توانند مفاهیم پیچیده را درک کنند، از روابط گوناگون سر در بیاورند و انتزاعی فکر کنند. آنها مشکلات را عمیقا می‌فهمند و به راه‌حل‌ها می‌اندیشند.

حافظه خوب و قوی: بعضی از کودکان بااستعداد می‌توانند وقایعی را از گذشته (دوران طفولیت) خود به یاد بیاورند. مثلا یک کودک ۲ ساله نابغه ممکن است اتفاقی را که در ۱۸ ماهگی برای او روی داده به یاد بیاورد.

توانایی خواندن و نوشتن در سنین پایین: اگر کودک شما به طور غریزی باهوش باشد، احتمالا خیلی زود بدون این‌که آموزش رسمی دیده باشد، توانایی خواندن و نوشتن را پیدا می‌کند.

تمرکز بالا و طولانی مدت: کودکان را با بی‌دقتی و بی‌توجهی می‌شناسند اما گروه نابغه می‌توانند به مدت طولانی تمرکز خود را حفظ کنند.

دنياي ما درياست 
هر بچه اي ماهي است
درياي بي ماهي 
يك ذره زيبا نيست
هر ماهي دربا
رنگي به خود دارد
بعضي سياه و سرخ
بعضي سپيد و زرد
اين ماهيان باهم
يكرو و يك رنگند
بيگانه با كينه
بيگانه با جنگند
آنها نمي خواهند
دريا شود بي آب
از غصه مي ميرند
در خشكي و مرداب
حيف است اگر ماهي
باشد ز دريادور
ماهي گريزان است
از تنگ آب و تور
زيبايي ماهي 
زيبايي درياست
با آب و آزادي 
دنياي ما زيباست

انتخاب نوع اسباب بازی به تقویت ذهن خلاق در کودکان کمک می کند .


کودکان بازی را بسیار دوست دارند و این زمان را بر هر چیز دیگری ترجیح می دهند . انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان در هر سنی بسیار حائز اهمیت است. اغلب خانواده ها وقتی به مغازه های فروش اسباب بازی مراجعه می کنند، سعی دارند از بین اسباب بازی های خشن و تفریحی، اسباب بازی هایی را خرید کنند که ذهن کودکان را به خلاقیت وادار کند. بنابراین، بازی های فکری و آموزشی در میان سایر اسباب بازی ها یک سر و گردن بالاتر قرار دارند. با این حال، با ورود رایانه و بازی های رایانه ای، هم اینک کودکان و نوجوانان دوست دارند به جای بازی با وسایل تفریحی و ورزشی، به این نوع بازی های دیجیتالی بپردازند. 

یکی از راه های ایجاد ارتباط میان ادبیات داستانی، کتاب و کارگاه های هنری، خلق کاردستی های خلاق با استفاده از عناصر و شخصیت های موجود در داستان های کودکان و نوجوانان است.

با این کار میل به خواندن در کودکان صد چندان شده و موضوع ها و مفاهیم مدت طولانی تری در خاطرشان خواهد ماند. یکی از این روش ها ساخت ماسک بر اساس شخصیت های یک داستان و یا کتاب است. در زیر با یکی از ساده ترین روش های ساخت ماسک آشنا می شوید.

مواد لازم:

• بشقاب کاغذی سفید
• مداد / قیچی/ چسب ماتیکی
• کاغذ های رنگی نازک (در صورت امکان کاغذ کشی)
• تکه های مجله و روزنامه
• تکه ای کش نازک (به اندازه دور سر)
• کاموا در رنگ های گوناگون

 1)      بازیکنان دو به دو روبروی هم می ایستند.

2)      مربی می گوید بهار، بازیکنان پشت به پشت هم می ایستند و دستهای خود را بالا می برند و با هم یک درخت می سازند.

3)      مربی می گوید تابستان، بازیکنان روبروی هم می ایستند دستهای خود را طوری که گویا میوه ای در دست دارند در هوا نگه می دارند.

4)       مربی می گوید پاییز، بازیکنان به سمت چپ خود رفته و دست راست خود را هم عرض شانه خود نگه می دارند.

5)       مربی می گوید زمستان، بازیکنان به سمت راست خود رفته و دست چپ خود را هم عرض شانه خود نگه می دارند.

اهداف

روانی – حرکتی: کوتاه کردن زمان عکس العمل نشان دادن، چابکی، انعطاف پذیری

شناختی: آشنایی با فصل ها، جهت ها (سمت چپ، پشت، رو به رو و سمت راست)

اجتماعی-عاطفی: همکاری، پیروی از قانون، ایجاد دوستی

 به راحتي رابطه برقرار کند، تا حدودي به روانشناسي کودک آشنا باشد، به وسايلي که در اختيار کودک قرار مي دهد، شناخت داشته باشد، به کودک کمک کند، به کار عشق و علاقه داشته باشد، از الفاظ ساده استفاده کند، از لحاظ تيپ ظاهري خوب باشد، ظاهري آراسته و در عين حال ساده داشته باشد، بتواند جايگزيني براي مادر باشد، بچه را در آغوش بگيرد و به وي محبت بورزد.

فضاي آموزش، بسيار مهم است و بايد شاد باشد و تجهيزات و وسايل مختلف در اختيار بچه باشد. ما بايد از طريق فراهم آوردن وسايل متنوع، يک محيط يادگيري غني براي کودکان ايجاد کنيم تا بچه ها آزادانه، با اين وسايل بازي کنند و به رشد کافي دست يابند.

به طور کلي سنين سه تا شش سالگي، مرحله شکل گيري شخصيت، تربيت حواس و تخيل کودک است. اساس ساختار شخصيتي و رفتاري انسان، در دوران کودکي پايه ريزي مي شود و به اين ترتيب ، آموزش قادر است، در سرنوشت بعدي کودک تأثير مثبت و سازنده اي بگذارد. از آنجا که براي يادگيري محدوديت زماني وجود دارد و احتمال وقوع اين محدوديت در دوران کودکي بيشتر است، از اين رو پاسخ به سوالاتي مانند اينکه کودکان چه چيز را، چگونه و به چه وسيله بايد آموزش ببينند ، از اهميت بسزايي برخوردار است. دوره پيش دبستاني، براي تربيت کودکاني که در سن پنج سال تمام هستند، در نظر گرفته شده و کودک را براي دوره مدرسه و مهارتهاي مورد نياز آن آماده مي کند. کودک به تدريج از محيط خانه جدا شده، با کودکان ديگر انس مي گيرد و با کار در مدرسه آشنا مي شود. روش آموزش پيش دبستاني، روش بازي است، يعني بر اساس بازي و فعاليت، کودک را با مفاهيم و مهارت هاي جسمي و گفتاري مورد نياز براي دوره ابتدايي آشنا مي کند و زمينه ارتقاء رشد ذهني، جسمي، اجتماعي او را فراهم مي سازد. طبق يافته هاي پژوهشي، کودکاني که دوره پيش دبستاني را گذرانده اند، نسبت به آنهايي که در اين دوره شرکت نکرده و به صورت مستقيم وارد دبستان شده اند، موفق ترند. در ضمن، هزينه ها و خدمات بعدي مورد نياز براي گروه آموزش نديده، از نظر افت تحصيلي و کلاس هاي تقويتي، حدود هفت برابر گروه آموزش ديده است.

قسمت اول و دوم

در دو قسمت قبلی مطالبی را درخصوص نوع زندگی و تغذیه ماهی ها بیان کردیم، گفتیم که ماهی ها در طبقه جانوران خونسرد قرار دارند، چند نوع از آنها را نیز نام بردیم و از نحوه زندگی و تکثیر آن ها برای شما صحبت کردیم.

حال در این قسمت می خواهیم شما را با رنگ ماهی ها، طول عمر و سرعت حرکت آنها در آب آشنا کنیم:

رنگ ماهیان

 اضطراب کودکانه

کودکان هم مانند بزرگسالان در طی زندگیشان به اضطراب مبتلا می شوند و به میزان بزرگسالان از این اضطراب ها رنج می برند. از جمله وقایع استرس زای زندگی مثل شروع مدرسه، جابجایی از جایی به جایی دیگر یا از دست دادن والدین می تواند جرقه ای برای شروع اضطراب در آنها شود؛ هر چند که لازم نیست حتما یک عامل استر­س زای خاص مقدمه رشد اختلال باشد. تحقیقات نشان داده است که اگراین اختلال در کودکی درمان نشود، این کودکان احتمال بیشتری دارد که در آینده در مدرسه عملکرد ضعیفی داشته باشند و نسبت به ابتلا به سوء مصرف مواد مستعدتر خواهند بود.کودکان خردسال مبتلا به اضطراب معمولا بسیار ترسیده، نگران و مضطرب هستند و نمی توانند عملکرد نرمالی داشته باشند.ممکن است اضطراب بسیار طولانی مدت باشد و در زندگی کودک به شدت اختلال ایجاد کند. اگر این اختلالات زود درمان نشوند منجر به دیر شروع کردن مدرسه یا ناتوانی برای تمام کردن درس، روابط غیرعادی و مختل با همسالان، عزت نفس پایین، سوء استفاده از مواد یا داروها، مشکل در تطبیق یافتن با موقعیت های کاری واختلال اضطراب در بزرگسالی بشوند.

انواع اضطراب 

برای اینکه بدانیم چگونه از پس اضطراب بربیاییم باید انواع اضطراب را بشناسیم و با شناخت کامل نسبت به مقابله با آنها اقدام کنیم.
اضطراب فراگیر: در روان درمانی فرض بر آن است که یک سلسله افکار مخدوش و تحریف شده در بیماروجود دارد و مستقیما به همین ها پرداخته می شود. به علاوه از فنون رفتاری خاصی مثل آموزش آرمیدگی  (Relaxation)نیز استفاده می شود. هنگامی که شخص مضطرب می شودواکنش وی متشکل از سه جزء متفاوت است : (جزء فیزیولوژیک )افزایش ضربان قلب

 از آنجا که پرورش خلاقیت و استعدادهای بچه ها تأثیر بسیار مهمی در آینده شان دارد، از دکتر فاطمه محرری، فوق تخصص روان پزشکی کودکان و نوجوانان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد خواستیم تا ما را بیشتر با این مقوله آشنا کند.
*شاید بد نباشد، در ابتدا خلاقیت را تعریف کنید.
** ابتدا باید اشاره کرد که اولین خلاق و مبتکر، خداوند متعال است. 
خلاقیت صفتی است که در همه ما وجود دارد، اما به آموزش و پرورش نیاز دارد تا به شکوفایی برسد. در مورد خلاقیت می توان از مجموعه آنها گفت «خلاقیت توانایی دیدن چیزها به شیوه های جدید و یافتن راه حل های نو با نگاه متفاوت به مسأله است.» مقوله خلاقیت از موارد بسیار مهم در داشتن زندگی سازنده و موفق است. شاید به همان اندازه که مهم است، بدانیم چه کارهایی خلاقیت کودک را افزایش می دهد، به همان اندازه هم مهم است بدانیم که چه کارهایی را نباید انجام داد تا به خلاقیت او آسیب نزند. 
*خانواده چه تأثیری در تقویت این توانمندی دارد؟
** خانواده از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش خلاقیت کودکان است. پدر و مادر با درگیر شدن در فعالیتهای خلاقانه کودک در پرورش خلاقیت او سهیم هستند. باید فرصتهای لازم برای پرسش، جستجو و کشف محیط به کودکان داده شود. زمینه رشد خلاقیت زمانی فراهم می شود که به کودک آزادی داده شود و به او به عنوان یک فرد احترام بگذارند. 
*چه کارهایی به پرورش خلاقیت کودک کمک می کند؟
** توانایی ها و علایق کودک را تشویق کنید. همه ما ضعفها و توانایی هایی داریم، چیزهایی است که به آنها علاقه مندیم و از آنها لذت می بریم. بچه ها هم از این قاعده مستثنا نیستند. پدر و مادر باید علایق کودک را شناسایی کنند و حوزه های توانایی او را تقویت کنند. تقویت این نکات، احساس بهتر و مفیدتر بودن به کودک می دهد. البته به این معنا نیست که روی یک نقطه تمرکز کنید و فرزندتان را یک بعدی پرورش دهید، بلکه باید سایر نیازهای متناسب با جنس و سن او را نیز بیاموزید. نکته مهم دیگر اینکه به دنبال علاقه مندی های فرزندتان باشید، نه خودتان. در بسیاری موارد، پدر و مادر آرزویی داشته اند که به آن نرسیده اند و حالا می خواهند از سوی فرزندشان این ناکامی را جبران کنند. شاید آرزوی شما این است که او پزشک شود، ولی او در هنر، نقاشی و شعر توانایی دارد. پس او را در تقویت این استعدادها یاری کنید. 

ماهی

یکی بود، یکی نبود. تازه بهار شده بود و تپّه ی بلند دهکده پر از علف های سبز و گل های رنگارنگ بود. پروانه ها از پیله هاشون در اومده بودن و روی گل ها بازی می کردن و خبر اومدن بهار رو به همه می دادن.

بالای تپه، خونه حسن بود.

حسن خیلی از اومدن بهار خوشحال بود و دلش می خواست بره بیرون و روی سبزه ها بازی کند، ولی نمی تونست. چون مریض بود. چند روز گذشت و حسن هنوز بیرون نیومده بود. گل ها و پرنده ها و ماهی های روی خونه دلشون براش تنگ شده بود. آخه حسن خیلی اون ها رو دوست داشت و قبل از زمستون سال قبل همیشه باهاشون حرف می زد، مراقبوشون بود. به گل ها آب می داد به ماهی ها نون می داد، براشون آواز می خوند، خلاصه تمام بهار و تابستون سال قبل حسن و گل ها و ماهی ها با هم بازی کرده بودن و حسابی بهشون خوش گذشته بود.

بعد از چند روز گل ها گفتن: آخه پس چرا حسن نمی یاد تا برامون آواز بخونه. ماهی ها گفتن: چرا نمی یاد بهمون غذا بده و بازی کنه. ماهی ها یه فکر خوب کردن. به پروانه گفتن پرواز کن و از پنجره اتاق برو تو و از حسن خبر بیار، پروانه هم سریع بال زد و رفت. هنوز چیزی نگذشته بود که برگشت و گفت: حسن مریضه، سرما خورده، ولی مامانش براش یه سوپ خوشمزه درست کرده بود و داشت بهش می داد که بخوره.

بهشم گفت که می تونه تا دو روز دیگه بره بیرون. دو روز گذشت و حسن که حسابی استراحت کرده بود، حالا قوی و سالم دویید بیرون و به همه گفت سلام. بعد حسن و ماهی ها و گل ها با هم شعر بهار رو خوندن و دوباره بازی و خوشحالی کردن.

ضامن آهو

 

کاش من یک بچه آهو می شدم

می دویدم روز و شب در دشتها

توی کوه و دشت و صحرا روز و شب

می دویدم تا که می دیدم تو را

کاش روزی می نشستی پیش من

می کشیدی دست خود را بر سرم

شاد می کردی مرا با خنده ات

دوست بودی با من و با خواهرم

چونکه روزی مادر م می گفت تو

دوست با یک بچه آهو بوده ای

خوش به حال بچه آهویی که تو

توی صحرا ضامن او بوده ای

پس بیا من بچه آهو می شوم

بچه آهویی که تنها مانده است

بچه آهویی که تنها و غریب

در میان دشت و صحرا مانده است

دوست شو با من مرا هم ناز کن

بند غم را از دو پای کوچکم

با دو دست مهربانت باز کن

بخش کودک و نوجوان تبیان

زنبق کاغذی

دوستان عزیز امروز می خواهم به شما درست کردن زنبق کاغذی را آموزش بدهم. برای این کار بهتر است از کاغذ رنگی استفاده کنید . و وقتی طریقه ی درست کردن زنبق را یاد گرفتید آن را در اندازه های مختلف درست کنید و کنار هم قرار دهید. حتماً کاردستی زیبا و چشمگیری خواهد شد.

1. کار را از سمت رنگی کاغذ مربعی شکل شروع کنید. کاغذ را در امتداد نقطه چین تا کنید و آن را باز کنید و سپس آن را در امتداد نقطه چین بعدی تا کنید و باز کنید.

2. کاغذ را برگردانید و به نوبت در امتداد قطرهای نقطه چین شده کاغذ تا کنید و باز کنید.

3.مطابق شکل، دو نقطه ی کناری را گرفته و آن را به نقطه ی پایینی برسانید. حال با دستتان روی مدل کاملاً فشار دهید تا تخت شود.

 رييس مركزهمكاري‌هاي سازمان بهداشت جهاني در آموزش سلامت دهان و دندان، گفت: در حال حاضر هر كودك 6 ساله در ايران به طور ميانگين 5 دندان پوسيده دارد. محمد حسين خوشنويسان در جمع خبرنگاران خراسان جنوبي، اظهار كرد: بيشترين بيماري حوزه دهان و دندان مربوط به پوسيدگي دهان و دندان است.

وي تصريح كرد: ميزان شيوع پوسيدگي دندان در كشور از بيماري آسم هم بالاتر است.

رييس مركز همكاريهاي سازمان بهداشت جهاني در آموزش سلامت دهان و دندان از طرح پيمايش دهان و دندان در كشور خبر داد و افزود: اين طرح در كليه استانهاي كشور در بين 5 گروه سني انجام خواهد شد.

خوشنويسان با بيان اينكه برنامه‌هاي مركز همكاريهاي سازمان بهداشت جهاني در آموزش سلامت دهان و دندان بر پيشگيري از پوسيدگي اولويت داده شده است، افزود: در اين زمينه فعاليت‌هاي مختلفي بر گروه‌هاي سني مختلف برنامه ريزي شده است.

وي تصريح كرد: خوشبختانه در خراسان جنوبي ميزان ساعات كاري دندانپزشكان دولتي بالاتر از ميزان كشوري است.

رييس مركز همكاريهاي سازمان بهداشت جهاني در آموزش سلامت دهان و دندان در پاسخ به اين سوال كه با توجه به گران بودن هزينه درمان دندان‌هاي پوسيده و خراب، چه برنامه‌هايي براي دانش آموزاني كه دندان پوسيده دارند و هزينه درمان ندارند داريد، اظهار كرد: تنها دندان 6 تحت پوشش بيمه است و بقيه بيمه ندارد.

 گوجه سبز در استحکام دندان‌ ها و تقویت لثه‌ ها بسیار سودمند است، بدن انسان را در مواجه با عوامل عفونی مقاوم نموده و با التهاب و رادیکال‌ های آزاد مخرب مقابله می ‌کند و به همین سبب رو موجب تقویت سیستم ایمنی می ‌شود. از طرفی زیاده‌ روی در مصرف گوجه سبز موجب حالت تهوع و سردرد می ‌شود. 
نوبرانه‌ های بهاری از چغاله‌ بادام گرفته تا گوجه ‌سبز، یکی از پرطرفدارترین میوه‌ هایی هستند که کوچک و بزرگ از تناول آن ها لذت می ‌برند. کوچک ‌ترها مصرف گوجه‌ سبز با نمک را ترجیح می ‌دهند و بزرگ ‌ترها هم از آن در آشپزی خود استفاده می ‌کنند. گوجه سبز در تقویت دندان‌ ها و لثه‌ ها مفید است 
یک متخصص تغذیه درباره خواص میوه گوجه سبز گفت: گوجه سبز برای تقویت دندان ‌ها و لثه‌ ها مناسب است و حاوی مقداری ویتامین سی است. دکتر مسعود کیمیاگر درباره میوه ی بهاره گوجه سبز اظهار کرد: گوجه سبز در دسته میوه‌ هایی قرار دارد که به دلیل ترشی و خوش طعم بودنش به ویژه مورد علاقه ی کودکان است و چون زمانی برداشت می ‌شود که هنوز حاوی قند بالایی نیست و کالری پایینی هم دارد میوه خوش خوراک و کم ضرری است. 
دکتر کیمیاگر در پایان توصیه کرد: خوب است که عادت کنیم میوه‌ هایی مانند گوجه سبز، چغاله بادام، خیار ، پرتقال و انار را با نمک استفاده نکنیم و روی میوه‌ ی کودکان نمک نپاشیم چرا که ذائقه از دوران کودکی شکل می‌ گیرد. تقویت ایمنی بدن با گوجه‌ سبز سکینه شب‌بیدار، کارشناس ارشد تغذیه در خصوص این میوه می ‌گوید: گوجه‌ سبز میوه‌ ای آبدار و خوشمزه است که منشأ آن از قاره آسیا بوده اما هم اکنون در قاره‌ های دیگر هم گسترش یافته است. وی با اشاره به این که مزه ی ترش این میوه می ‌تواند در یک روز گرم تابستانی احساس شادابی به فرد ببخشد، یادآور می ‌شود، ترکیبات سودمندی در این میوه وجود دارد که از آن جمله می ‌توان به فیبر رژیمی اشاره کرد که در فرد باعث بهبود سیستم گوارشی می ‌شود. 

 در ابتدا بهتـــر است بدانيـــم كه مسئوليت چيست؟ واژه مسئوليت از لحاظ لغوي به معني توانايي پاسخ دادن، و در عرف عام به مفهوم تصميم گيريهاي مناسب و موثر است. منظور از تصميم گيري مناسب، آن است كه كودك در چارچوب هنجارهاي اجتماعي و انتطاراتي كه معمولا از او مي رود، دست به انتخابي بزند كه سبب ايجاد روابط انساني مثبت، افزايش ايمني، موفقيت و آسايش خاطر وي شود. مسئوليت ارثي نيست و بايد از طريق تجربه آموخته شود. آموزش مسئوليت پذيري به كودكان، نيازمند جوّي خاص در خانه و مدرسه است. چنين جوي در مورد تصميم گيري ها و پيامدهاي آنها، اطلاعاتي به كودكان مي دهد و منابعي را برايشان فراهم مي كند تا بتوانند تصميمات صحيحي بگيرند و در بزرگسالي، بتوانند مسئوليت هر آنچه را كه در زندگي اش رخ مي دهد، بر عهده گيرد. كودك از نخستين روز زندگي تا بزرگسالي بايد قابليت مسئوليت خويش را افزايش دهد، او از طريق كنش هاي متقابل با والدين، معلمان و همسالانش به اهميت مسئول بودن پي مي برد. اين كنش هاي متقابل، شامل انتظاراتي است كه از كودك مي توان داشت و اين كه او بايد ياد بگيرد روز به روز به نحوي مناسب تر و موثر تر به آنها پاسخ دهد. حس مسئوليت هنگامي در كودك به وجود مي آيد كه به او مسئوليت داده شود، زماني كه كودك بزرگ مي شود بر تعداد موقعيت هايي كه او قبول مسئوليت خواهد كرد، افزوده خواهد شد. چيزهايي كه او مسئوليتشان را بر عهده مي گيرد، تغيير خواهند كرد، و پاسخ هايش ظريفتر از پيش خواهد شد. به عنوان مثال: غير عادي نيست كه پاسخ يا واكنش كودك دو، سه سال نسبت به مردم، گريه كردن، 

 کسانى که خطى نامرتب دارند احتمالاً در زندگى بسیار فعال هستندو به همین دلیل برایشان مشکل است که بتوانند ثابت و بى تحرک بمانند و برخى از کارهایشان حساب شده و سنجیده نیست. به همین دلیل گاهى اوقات براى دوستان و افراد خانواده غیرقابل پیش بینى هستند. آزادى شخصیتى براى آن ها خیلى مهم است و اهمیت زیادى به استقلال خود مى دهند و ممکن است گاهى خیلى احساساتى رفتار کنند 
کسانى دست خط مرتب و خوانایى داشته باشند مى توان این طور برداشت کرد که آن ها خودشان را بسیار کنترل مى کنند و دوست ندارند به راحتى شخصیت خود را لو بدهند. حتى گاهى اوقات برایشان مشکل است که احساساتشان را بروز دهند و آن را سرکوب مى کنند. 
کسى که خیلى پررنگ مى نویسد و قلم را زیاد فشار مى دهد احتمالاً علاقه زیادى به مخالفت کردن با دیگران دارد؛ چرا که احساس قدرت واعتماد به نفس زیادى مى کند و دوست دارد روى دیگران اعمال نفوذ کند و به همین خاطر شخصیت افراد را درست درک نمى کند. 
کسانى که خیلى کمرنگ مى نویسند احتمال این که فردى حساس و دلسوز باشند بسیار زیاداست و موقعیت دیگران را حتى بیشتر از خودشان درک مى کنند و این امکان نیز وجود دارد که قادر به اثبات حرف خودشان نباشند و خیلى راحت ضربه مى خورند و وقتى دیگران از آن ها انتقاد مى کنند خیلى سریع از موضع خودشان عقب نشینى مى کنند. 
کسانی که خیلى کند و آهسته مى نویسند به سرعت قادر به نشان دادن عکس العمل نیست

 در ميان توانایی های مختلف انسان بدون ترديد خلاقيت سازنده ترين و بنيادی ترين آنهاست. دستيابی به قانون مندی هایی كه به شناخت و تغيير جهان منجر شده بدون استفاده از نيروی خلاق انسان ها امكان پذير نبوده است. همه آثار پر ارزش اصيل و ماندنی فرهنگ بشری كه زندگی انسان را معنا بخشيده ،ريشه در خلاقيت داشته است و اين همه را تاريخ علم و هنر به روشنی نشان می دهد. با توجه به نقش اساسی خلاقيت در زندگی ضروری است كه اين توانایی ارزشمند را در كودكان پرورش دهيم.متاسفانه نظام آموزشی _تربیتی ما در خانه و مدرسه و به تبع آن در جامعه، نه تنها اين توانایی را در كودكان و نوجوانان پرورش نمی دهند، بلكه باشيوه های نامناسبی كه به كارمی برد ، آنرا سركوب می كند .

در پرورش خلاقيت كودكان چند نكته مهم را بايد در نظر گرفت :
نخست : توجه به نقش آموزش در خلاقيت است . تحقيقات روانشناسی و تجربيات انجام شده ، تا حدودی نشان داده اند كه می توان خلاقيت را پرورش داد . اعتقاد به امكان  پرورش خلاقيت و ساير خصوصيت های فرد نگرش ما را نسبت به توانایی های عظيم انسانی ، در جهت مثبت تغيير می دهد و ما را به جستجوی شيوه های مناسب برای رشد و شكوفایی آنها وا می دارد .

 1. كودكان خلاق اغلب با آب  و تاب حرف مي زنند. ذكر جزييات يك ماجرا  و به تفضيل سخن گفتن  مي تواند نشانه قدرت  خيال و تصور زياد باشد.

2. دقت و توجه شدید در گوش  دادن، مشاهده كردن يا انجام دادن  كاري دارند.

3. شور و نشاط و مشغوليتهاي  شديد جسماني دارند. 

4. در صحبتهای خود از قیاس استفاده می کنند.

5. عادت به وارسی منابع مختلف دارند.

6. با دقت به اشیا و پیرامون خود می نگرند.

7. اشتیاق به صحبت کردن درباره كشفيات با ديگران دارند.

8. توانایی ابداع بازیهای جدید و تغییر در بازیها دارند.

9. کنجکاوی زیادی برای سردرآوردن از امور دارند.

10. در گفتار خود جسارت زیادی دارند.

شعرهای کودکانه و زیبا یکی از سرگرمی های کودکان است که می توان با کمی دقت به آموزش نکات اخلاقی و تربیتی در دل آن پرداخت. گروه خردسال در این مقاله با شعر"بچه ی خوب صبحونه می خوره"به این موضوع پرداخته است. 

اتل متل  توتوله 

بچه ی خوب  چه جوره؟ 

بچه ی خوب صبح زود 

از خواب ناز پا میشه 

می خنده مثل غنچه 

لبای اون وا میشه 

سلام داره به مامان 

سلامی هم به بابا 

میخوره صبحونه را 

با میل و با اشتها 

اتل متل توتوله 

بچه ی خوب می دونه 

خوردن شیر مفیده 

شیر می ریزه تو لیوان 

میگه رنگش سفیده 

شیر میخوره سیر میشه 

قوی مثل شیر میشه

 ماهی دودی 

مردی به مغازه ای می رود و می گوید: آقا چرا ماهی دودی نمی آورید؟
فروشنده می گوید: چون مغازه ی ما دودکش ندارد.  
  
تقسیم 
روزی یک نفر به پیتزا فروشی می رود و هنگام سفارش دادن به فروشنده می گوید: لطفاً پیتزای مرا ۸ قسمت کنید: دفعه ی قبل که ۴ قسمت کردید سیر نشدم.    
  
زیر آب 

یک نفر می رود زیر آب استخر، کاشی های کف استخر را می شمارد. می پرسند: زیر آب چه کار می کردی؟ 
می گوید: آفرین به این کاشی کار. چه نفسی داشته! من یک ساعت زیر آب بودم، نتوانستم بیشتر از ۲۰ تا کاشی را بشمارم. 
  
آرزوی کودکی 

اولی: تا به حال به هیچ کدام از آرزوهای کودکی ات رسیده ای؟ 
دومی: بله وقتی بچه بودم و مادرم موهایم را شانه می کرد آرزو می کردم که کاش کچل بودم.  
  
راننده ناشی 

یک نفر که تازه ماشین خریده بود به تعمیرگاه رفت و گفت: آقا لطفاً ببینید این ماشین چه اشکالی دارد که مدام به در و دیوار می خورد. 

 هر چند که حافظه و هوش با هم متفاوتند ولی بالا بودن حافظه به تواناییهای هوش کمک می کند. حافظه با آموزش به خوبی تقویت می شود.
یکی از روش های تقویت حافظه استفاده از آن است.به طور مثال به عکس ها، ویترین مغازه ها و... نگاه کنید و سپس چشم خود را بسته و سعی کنید همه چیز را به خاطر بیاورید.
روشهایی وجود دارد که باعث می شود از حافظه به شکل خوبی استفاده شود. این روشها را می توانید در بین کتابهای تقویت حافظه بدست آورید. این روش ها را تمرین کنید و آنها را به کار ببرید سپس آنها را به کودک خود یاد دهید.
یکی از روش ها در این قسمت بیان می شود این روش را به خوبی تمرین کنید و نتیجه ی خوب آن را ببینید. این کار باعث می شود تا نسبت به تمرین سایر روشها، انگیزه ی لازم را بدست آورید. این روش را روش درخت می نامیم.
ابتدا سعی کنید کلمات زیر را همراه با شماره ی آن حفظ کنید.
1- درخت 
2- دوچرخه
3- چراغ راهنما
4- صندلی
5- دستکش
6- مکعب
7- هفت تیر
8- نردبان

 وجود نظم در کارها و داشتن برنامل منظم باعث می شود تا حافظل انسان قوی تر شود. نظم از طرفی باعث می شود تا هرج و مرج از کارها و اهداف انسان برداشته شود و راحتتر به نتیجه برسد. هوش و استعداد هر چند که زیاد باشند، بدون نظم کار چندانی را پیش نمی برند.
از همان خردسالی کودک را با نظم و ترتیب آشنا کنید. در برخورد با کودک به شکلی رفتار کنید که متوجه شود قوانینی در کار است. البته این موضوع به معنی آن نیست که قوانین خشن و خشک در کار است.
همچنین به شکلی رفتار نکنید که تمام کارها از پیش تعیین شده باشند.چرا که این کارها از نظر عاطفی به کودک ضربه می زنند، همچنین خلاقیت او را از بین می برند. منظور از داشتن قوانین این است که کارها طبق قاعده انجام شود. حتی خلاقیت، تغییر، آزادی عمل و... هم طبق برنامه مشخص باشد. به طور مثال معلوم باشد که در چه مواردی می توان خلاقیت و ابتکار نشان داد و چه مواردی حتمی است و باید انجام شوند. البته در تمام موارد امکان اظهار نظر را به کودک بدهید ولی به او توضیح دهید که به فلان علت باید این کار انجام شود.
در کارهای منزل، برنامه ی مشخص داشته باشید. کارها را به شکل اتفاقی انجام ندهید بلکه سعی کنید وظایف روزانه و مسئولیتهای هر شخص را مشخص کرده و آنها را یادداشت کنید. هنگام تهیه ی این یادداشتها از نظر کودک هم استفاده کنید ولی پس از نوشته شدن یاد داشت دیگر نباید کارها را تغییر داد.

کودکستان و مدرسه

سعی کنید یکی دو سال قبل از سن مدرسه، کودک خود ر ابه کودکستان ببرید. کودک در کودکستان با کودکان هم سن و سال خود آشنا می شود. بازیهای دسته جمعی انجام می دهد، شعر می خواند، نمایش بازی می کند و مسائل اجتماعی را می آموزد. هر چند که می توانید در منزل مقدمات کودک را فراهم کنید. همچنین با جمع کردن کودکان همسایه یا فامیل تعامل اجتماعی کودک را برقرار سازید. ولی هیچ گاه نمی توانید مانند کودکستان، محیطی با این همه امکان تجربه آموزی فراهم کنید

 ین نکته بسیار مهم است که کودک زیر 7 سال را نباید به طور مستقیم آموزش داد و برای آموزش او باید از روش‌های تخصصی کمک گرفت. آموزش کودک در این سنین صرفا به صورت غیرمستقیم است چون کودک مانند یک بزرگسال ابزار لازم برای تمرکز در کلاس درس را به دست نیاورده است. 

• آموزش زبان دوم

کودک از زمان تولد حس شنوایی فوق‌العاده‌ای دارد که به او اجازه می‌دهد اصوات مختلف را از هم تشخیص دهد. در صورتی که از زمان تولد با کودکی به ۲ زبان صحبت شود، او به طور طبیعی قادر به درک هر دو خواهد بود. البته کودکی که دو زبان را حین تولد می‌شنود معمولا دیر‌تر به حرف می‌آید. دلیل اين موضوع هم مواجه شدن او با دایره وسیعی از لغات است که باید آنها را درک و بیان کند. گاهی هم کودک دو زبان را با هم مخلوط می‌کند. این حالت کاملا طبیعی است و در 4- 3 سالگی از بین می‌رود. این نکته را به یاد داشته باشید که هرگز برای آموختن یا حرف زدن یک زبان نباید به کودک فشار آورد. اگر کودک حس کند والدین از پیشرفت نکردن او نگران هستند، ممکن است دچار اختلالات تکلمی شود. البته بهتر است پس از تکمیل زبان اول و کامل شدن دایره لغات کودک، آموزش آغاز شود، چون کودک معمولا در 3 تا 5/3 سالگی به این مهارت دست می‌یابد. می‌توان هم‌زمان با شروع مهدکودک آموزش زبان دوم را آن هم به طور غیرمستقیم آغاز کرد و آموزش مستقیم را با شروع مدرسه ادامه داد. 

اگر والدين به کشور دیگری مهاجرت كردند، برای این‌که کودک زبان را بیاموزد، کافی است یکی از والدین به زبان مادری و دیگری به زبان خارجی صحبت کند تا کودک آرام آرام با زبان بیگانه خو بگیرد.
ورزش یکی از رشته‌های ورزشی مناسب برای سنين پایین ژیمناستیک است تا مهارت‌ها و هماهنگی‌های حرکتی كودك تقویت شود. در بسیاری از مهد‌ها و باشگاه‌ها این کلاس‌ها دایر است و والدين مي‌توانند از ۴ سالگی فرزندشان را در این کلاس‌ها ثبت نام کنند. البته از این سنین می‌توان کودک را با شنا نیز آشنا کرد. 

•  نقاشی

۲ سالگی سن تحول و پیشرفت نقاشی در کودک است، زیرا کودک از لحاظ روانی و جسمی رشد می‌کند، ماهیچه‌هایش قوی می‌شود و از نظر بینایی چشمش توانایی دنبال کردن و هدایت دست به هر سمت را که می‌خواهد، دارد. کودکان معمولا سعی می‌کنند خطوطی را از چپ به راست رسم کنند. از آنجا که نقاشی آغازی برای نوشتن است، لازم است کودک را به کشیدن نقاشی تشویق کرد. بهترین سن برای شروع آموزش نقاشی به شرط آن که هدف از کلاس صرفا ایجاد خلاقیت در کودک و نه نقاشي کردن او باشد، پایان ۴‌سالگی است. در سنین زیر دبستان منظور از آموزش نقاشی تنها فراهم کردن فضایی برای رشد خلاقیت بچه‌ها از جمله نقاشی است. حتی بدون کلاس هم خانواده‌ها می‌توانند این فضا را در خانه در اختیار بچه‌ها قرار دهند. یک مربی باید از موسیقی، تئا‌تر، بازی، ‌قصه، شعر و... استفاده کند و فضایی را به وجود آورد تا هنرجوی خردسال خود را با زبان تصویر آشنا كند. نقاشی یک زبان بین‌المللی است؛ زبانی برای گفتن ناگفته‌های خود. 

بهتر است كودك تا 3 سالگي از گواش، آبرنگ و مداد شمعی برای نقاشی استفاده كرده و از ۵/4 سالگی به بعد از مدادرنگی استفاده كند. کافی است یک کاغذ بزرگ در اختیار كودك قرار دهید تا هر آنچه در تخیلش است، روی کاغذ بیاورد. 

• موسیقی

بر اساس بسیاری از تحقیقات، درك موسیقی از دوران پیش از تولد (دوران جنینی) آغاز می‌شود. اما دریافت علائم صوتی و واکنش‌های ناشی از آن با پدیده‌ای به نام «ادراک موسیقی» تفاوت دارد و آن زمانی است که کودک قادر به تحلیل و تفکیک صدا‌ها و آوا‌هاست. بسیاری از کار‌شناسان آموزش و نیز روان‌شناسان در پی تحقیقات پژوهشگران بهترین سن آموزش موسیقی به کودکان را ۲ تا ۸ سالگی می‌دانند؛ البته باز هم به روش غیرمستقیم. 

 کاردستی درخت پاییزی

امروز با کمک همدیگه یک درخت پاییزی درست می کنیم.

برای این کاردستی به چسب ، قیچی، دستمال کاغذی، و رنگ نیاز داریم.

اول روی کاغذ تنه درخت رو به صورت دلخواه می کشیم.

دستمال کاغذی رو به صورت مربع کوچولو می بریم و رنگ می کنیم.

شما می توانید از کاغذ هم استفاده کنید.

داستان‌های کوتاه و خنده دار

داستان ملا و گوسفند

روزی ملا از بازار یک گوسفند خرید. در راه دزدی طناب گوسفند را از گردن آن باز کرد و گوسفند را به دوستش داد و طناب را به گردن خود بست و چهار دست و پا به دنبال ملا راه افتاد.

ملا به خانه رسید ناگهان دید که گوسفندش تبدیل به جوانی شده است.

دزد رو به ملا کرد و گفت من مادرم را اذیت کرده بودم او هم مرا نفرین کرد من گوسفند شدم ولی چون صاحبم مرد خوبی بود دوباره به حالت اول بازگشتم.

ملا دلش به حال او سوخت و گفت: اشکالی ندارد برو ولی یادت باشد که دیگر مادرت را اذیت نکنی!

روز بعد که ملا برای خرید به بازار فته بود گوسفندش را آنجا دید. گوش او را گرفت و گفت ای پسر احمق چرا مادرت را ناراحت کردی تا دوباره نفرینت کند و گوسفند شوی!؟

دانستنی‌هایی در مورد بدن انسان

آیا می دانستید که تنها در طول زمانی که این جمله را می خوانید در حدود 50 هزار سلول بدنتان می میرد و سلول های جدید جایگزین آن می شود ؟

آیا می دانستید که در طول یک ساعت قلب شما آنقدر سخت کار می کند که می تواند انرژی حمل یک جسم یک تنی به اندازه یک کیلومتر از سطح زمین را تامین کند ؟

آیا می‌ دانستید که اگر سلول‌ های موجود بر روی پوست بدن انسان را به دنبال هم بچینیم، طول آن به 45 مایل خواهد رسید ؟

آیا می دانستید که در طول یک سال، قلب یک انسان عادی 40 میلیون بار می تپد ؟

آیا می دانستید که بیشتر انسانها در یک دقیقه 25 مرتبه پلک می زنند و بطور میانگین هر انسان سالانه بیش از 13 میلیون مرتبه پلک می زند؟

آیا می دانستید که شش سمت چپ کوچکتر از شش سمت راست است تا فضایی برای قلب ایجاد شود ؟

آیا می دانستید که جراحی چشم یکی از پیشرفت های چشمگیر در طب باستان به شمار می رود ؟

آیا می دانستید که عطسه در هنگام خارج شدن از دهان، سرعتی بالغ بر 100 مایل بر ساعت دارد ؟

لبخند مداد سیاه

آقای نقاش یک بسته مداد رنگی خرید و روی میزش گذاشت. مداد رنگی ها توی جعبه خوشحال بودند و منتظر بودند تا نقاشی شروع بشه. هر کدومشون به کارهای خودشون افتخار می کردن.

مداد آبی گفت من بلدم دریا رو رنگ کنم. مداد سبز گفت من بلدم چمن ها رو رنگ کنم. مداد زرد گفت من هم خورشید رو رنگ می کنم مداد قهوه ای گفت من هم بلدم ساقه ی درختها و کوهها رو رنگ  بزنم. اما مداد مشکی ساکت بود و هیچی نمی گفت .

مداد آبی با لحن مسخره به مداد سیاه گفت تو چی رنگ می کنی؟

زرد گفت اون هر چی رو رنگ کنه سیاه می شه. بهتره هیچی رو رنگ نکنه

سبز گفت مداد سیاه فقط بلده تاریکی رو رنگ کنه هیچ کس تاریکی رو دوست نداره .

قهوه ای گفت اصلا من نمی فهمم جعبه ی مداد رنگی چه احتیاجی به مداد سیاه داره.

مداد سیاه دلش شکست و فکر کرد یک مداد دست و پا چلفتیه.

طولی نکشید که نقاش به سراغ جعبه ی مداد رنگی اومد و در جعبه رو باز کرد و بدون معطلی مداد سیاه رو برداشت و با مداد سیاه ،چمن و دریا و درخت و کوه و خورشید کشید . بعد مدادهای رنگی رو برداشت و یکی یکی نقاشیهاش رو رنگ کرد . وقتی نقاشی آماده شد، نقاش، مداد رنگی ها رو سر جاشون گذاشت و در جعبه رو بست تا استراحت کنند. همه ی مدادها کارهای مفیدی انجام داده بودند و خسته بودند، اما مداد سیاه از همه خسته تر بود. آخه بیشتر از همه کار کرده بود. مداد سیاه در حالیکه لبخند به لب داشت به خواب رفت.

مدادهای رنگی با خودشون فکر کردن بهتره در اولین فرصت از مداد سیاه معذرت خواهی کنند. اونها فهمیدند همه ی رنگها زیبا هستند و هر کسی با هر رنگی که داره می تونه کارهای مفیدی انجام بده و هیچ کس بی فایده نیست.